De telecomsector houdt de AFM (de Autoriteit Financiële Markten) in een wurggreep waar de consument de dupe van is. Telecombedrijven voldoen op dit moment niet aan de Wet Financieel Toezicht (WFT). De toezichthouder (AFM) heeft tot dusverre niet ingegrepen, zo ontdekte de Vastelastenbond onlangs. Ruim een jaar geleden kregen de Nederlandse telecombedrijven een tik op de vinger van de Hoge Raad, omdat ze de voorschriften van de Wet Financieel Toezicht aan hun laars lapten met het verstrekken van ‘gratis’ telefoons aan consumenten. De consument gaat een lening aan verpakt als abonnement.
Reactie VVD en AFM
De indruk is dat een sterke lobby van de telecomsector de AFM momenteel weerhoudt van het nemen van gepaste maatregelen. De VVD heeft in de Tweede Kamer zelfs een amendement ingediend. Zij vinden dat de wetgeving haar doel voorbij schiet en dat de telecomsector gevrijwaard moet worden van de WFT regels. Dit zou alleen maar rompslomp opleveren voor bedrijven en consumenten. De mogelijke inmenging van de AFM in de telefoniemarkt wordt door VVD-Kamerlid Aukje de Vries zelfs spottend getypeerd als een “paarse krokodil.”
Consument is de dupe
Dirk-Jan Wolfert van Vereniging de Vastelastenbond reageert verbaasd: “een vrijstelling van de telecomsector werpt wel een aantal vragen op. Kan het in de toekomst voorkomen dat een consument wel een telefoon van €800,- kan kopen op afbetaling bij een telefoonabonnement, maar dat een laptop op afbetaling bijvoorbeeld weer niet mogelijk is? Waar ligt dan de grens? Is een laptop bij een telefonie-abonnement dan weer wel mogelijk?
Het amendement van de VVD en de lobby van de telecomsector lijken goedbedoeld, maar men moet ook bedenken: de WFT is er zeker niet voor niks. Deze wet is in het leven geroepen om consumenten te beschermen. De wet eist transparantie en duidelijke informatievoorziening: maandelijkse betalingen, rente, termijnen… dat alles moet helder zijn. Alleen dan kan een consument een bewuste keuze maken. Deze regels zijn geen “paarse krokodil,” maar bieden een reële bescherming voor Nederlandse consumenten. Het zou dus goed zijn als de AFM – ondanks de lobby – gewoon stevig toezicht houdt én blijft houden op de telecomsector.”
Telecomsector overtreedt wet
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) en de telecomsector lijken niet direct iets met elkaar te maken te hebben, maar schijn bedriegt. Onlangs werd namelijk duidelijk dat telecombedrijven de Wet financieel toezicht massaal overtreden hebben, in verband met gratis telefoons die bij telefonie-abonnementen werden verstrekt. Normaalgesproken leidt een dergelijke overtreding tot een harde afstraffing van de AFM, maar de telecomsector lijkt tot op heden de dans te ontspringen. De AFM staat tandeloos langs de kant van de weg.
Sterke lobby
De reden achter deze merkwaardige gang van zaken is waarschijnlijk dat de telefoniebedrijven een sterke lobby voeren. Deze is ontstaan na een uitspraak van de Hoge Raad in 2014 waarbij duidelijk werd dat een abonnement met gratis toestel een vorm was van een zogenaamde koop op afbetaling. Dat betekende dat klanten ineens hun contract gedeeltelijk konden beëindigen en telecombedrijven plotsklaps dienden te voldoen aan de Wet financieel toezicht. De AFM die toeziet op naleving van de WFT dient actie te ondernemen, maar is tot dusverre onzichtbaar.
Koop op afbetaling
Het zit zo: een gratis telefoon wordt middels hogere abonnementskosten terugbetaald aan de provider. Dit is een vorm van koop op afbetaling en valt onder de Wet financieel toezicht. Het was tot op heden voor de consument echter niet duidelijk dat hij een contract aan ging voor koop op afbetaling. De klant wist dientengevolge ook niet welk gedeelte hij van zijn maandelijkse abonnement betaalde aan de afbetaling, en tegen welk geldend rentepercentage hij dat deed. Daarnaast werd niet gecontroleerd of de klant kredietwaardig was, om een overmatige schuldenlast te voorkomen.
Andere sectoren
‘Gratis’ telefoons beperken zich niet tot de telecomsector zo ontdekte de Vastelastenbond eerder. Bij een energiecontract is het namelijk ook mogelijk om een ‘gratis’ telefoon of Ipad te krijgen. Dit is wederom koop op afbetaling. Energieleveranciers voldoen op dit moment niet aan de wet financieel toezicht. Of de energieleveranciers ook onder de uitzondering van de telecomwet vallen is voor de AFM nog niet duidelijk.